Tuesday, 16 October 2018

KHUO LE TUI THA


KHUO LE TUI THA   (GOOD CITIZEN)
                                                                                        Lawrence S Khawzawl

Khuo le tui tha ni ding hin mihausa ni angai nawh a, thiemna insang nei a ngai bawk nawh a,  mi hriet hlawtak ni angai chuong bawk nawh. Khuo le tui thatak ni ding chun ieng ang mi khawm ni inla ei ni nuom a, nuomna kha ei niha ei pai phawt chun tu ang khawm eini thei vawng.
Khuo le tui tha chun khawtlang a siemtha theia, chu chun ram le hnam hmasawnna an tlun thei bawk. Mi’n a ram a hmangaia, a hnam an vawi ani chun khuo le tui tha ani ngei ding anih. Khuo le tui tha nisilovin ram le hnam a hmangai thei nawha, khawtlang thatna ding iengkhawm a’ntlun thei bawk nawh.  Diktak chun mihriem ei niha, khawvela cheng eini na zara hin khuo le tui tha ding chu eini awm hrim anih. Amiruokchu ei nina ei hriet naw lei amani ei mawl lei amani ding khuo le tui tha tak tak hi ei vang nuom sawt hle. Thil ropui le lientham taluo, mitamtak thawthei ruollo thawha khuo le tui tha ni kher a tul nawha, mi po po thawthei, thil ho te nia inlang mei mei dam, thil intak beklo hai thaw in khuo le tui tha nina chu ei hlaw thei. Mihaiin iengmalova an ngaihai kha siem tha in khuo le tui tha chu eilo ni thei zing annawm.
Abiktakin eini Ngaibantlanga cheng Hmarnauhai hin khuo le tui tha ni ding hin thang nasatak ei lak a hun ta takzet. Ei ram chite tluse mek le indiknawna, duamna le rofello tamtak inkhumna rama hin thaw ding eiva hau de. Sawrkar thuneitu tieng pangah indiknawna chi tamtak lo umsien khawm eini a mipui chit haihin ei nina sengah ringum tak le indiktaka ei thaw ding ei thaw chun khuo le tui tha chu ni ve ngei ei tih. Eini chauh indiktaka um hi a hun tawk der chuong nawh, mi indiknawhai, indiknaw taka thilthaw hmanghai, sawrkar fedan indiklo dam, thil niphung ding hraw indiklo le thil tamtak el a uma chuonghai chu lampui indika anfe theina dingin mawphurna ei nei bawk.  Mihriem ei nina el khelah Krista hnungzuituhai ei ni na lei hin khuo le tui tha ni chu ei phu ringawt el anih. A chintak a’nthawka a lien tak chenin khuo le tui tha ni dingin mawphurna ei nei.
Khuo le tui tha ni  ding chun mani insung anthawk tan angai. I in kawl le kieng ta dingin hnawksak  um ini am? I um ani chun khuo le tui tha nitheinaw ti nih. Mani compund sung chauh sukfaia mani compund puotieng, lampui kawlhai sukfaichuong silo ini chun khuo le tui tha ila ni nawh. Mani khuo le venghai chauh ngaisaka, mani hnam chanpui le mani ram ngaina chuong silo chun khuo le tui tha ila ninaw rawp. Ei ram hi zuk enla, an rieng zie le a hnungtawlh zie hi hmu ngei itih. I insung le i compund sung i siemtha ta chun, khawsung lamliena hmunhnawk pei thang mei mei dam. Khawsung lamlien thanaw dam, khawtlang hall tha naw dam, khawtlang khelmuol tha naw dam, sawrkar skul building thanaw dam, sawrkar hmun, chawlhadamna hmun(park), naupang umhmun dam, Lake dam, Vadung dam, Dawrpui(Bazar) hmun dam le thil lien bek bek lo hai sawrkarin a siemtha naw le faina kawnga a tlaksamna haihi hang ngaituo ve tam? Ei Muolkhawpui ei suong em em, N.C.Hills a khawpuitak (Great Village) ti damin eini le eini ei insalh hlak kha. Mi danghaihin iengtin am ngai an ta? Ei khawsung road hai tlo naw zie le furpui a hung tlung huna ei harsatzie, veng thenkhat road khawm la tlung theilo dam, ei khawlai lung tak Community Hall tuoltak a vun inkawng ela um siemthat theilo dam, a lampuihai hmunhnawkin a chim khup dam hai hi ei ngaituo chun ei khuo hi suongding a umnaw khawp el. Khuo le tui tha ei ni nuom chun chuong ei zuk hril hai a’nthawk chun hmalakna ding tamtak a um. Iengtin am hma lang ei ta le? Khawsung thuneina cheltuhai kuoma dam intlunin, iengleia lampui siemthatlo am, Funding a um am, fund khawtiem a tlan hmang, fund a um naw chun iengtin am thawthei ei ta, lampui hmunhnawk hai hi iengtin am sukfai thei ei ta tihai le harsatna dang dang hai chu mani chauhin nilovin midanghai leh in rawnkhawmin sukkieng thei ni ngei atih. Khuo le tui tha ni ding chun mipui le thuneituhai karah inpawna thatak a um angaia, thuneitu in mipui harsatna a hrietpui angaia, mipuiin an harsatna thuneituhai kuom an intlun rawp angai bawk.
A tawpna tak a dingin Ngaibantlang Hmar thalaihai ei tho har a tul ta takzet.  Internet khawvelah ei chenga, hmangruo thatak tak pekin ei um tah. Amiruokchu ei hmang tangkai am le? Khuo le tui tha ei ni theina dingin ei hmang tangkai tak tak am? Facebook hmangin khuo le tui tha eini thei ding am? Group hmangna bo, thu tak tak hrilna umlo hai ei khukpui rak rak a, amiruokchu ei hmasawnpui ding Groupa hai lut nuom chuong der lo. Ei hrilsietna nilovin, Facebooka  Hmar tawng hmangna Group inlartak Facebook Hmar Group hai nek hin eini Ngaibantlang Hmar thalai hai hin eini tienga Group um Muolhoi Boruok a dam hin active inla chutaka chun Muolhoi road thanaw thu dam, Community hall chin thu dam, Field einei thatnaw thu dam, hmunhnawk peihawnna tha einei naw dam, thupui tamtak hril tlang ding a um, hmang tangkai ei tiu. Chuonghai  chun ei khawtlang khawm suktha phang ata thalai hai khawma khuo le tui tha nidinga ei mawphurna hai hre zuol sauh sauh ei tih. Chu khela chun inchuklai einiha, English hre vawng ei nih. Haflong thalai hai inhmukhawm rawn natak Virtua Lounge group a khawm hin lut rawn ei tiu. Hi hi Haflong thalai hnamdang dang inhmu khawmna ani bawka, unau Dimasahai thu chaih hai khawm hi ngaithla in eini khawm lo in en fie’ng ei tiu. Hi taka hin Haflong bazara ei thil hmu dam, Haflong khawpui road dam, college chanchin dam, Park le Lake dam, Office dept.a an chet dan chi hrang hrang le ei Bank haia thil indiklo siemthat tulhai chuh hrilsuok ngam tawp tawp ei tiu. Facebook hmang hin hmalakna ding tamtak ei nei anih. Ei hmatawng meka hin Facebook hi chanchin thedarna hmangruo pawimawtak a hung ni tung peia chu ruol ruol chun eini hai khawma hmang tangkaia khuo le tui tha ni theinaa ei hmang nuom a um khawp el. Hun dangah thupui dang leh la’n hmu nawk ei tih!
Hmar mipuihai ei ram tlu se mek indinthar ding le,
Indiknawna, Hleprukna, Duamna hai hnawt bo ding le,
Khuo le tuitha niha, Indikna le Rorelna indik ei ramah a luong theina dingin
Ei ram sietna lai hai Siemtha tu ni tum seng ei tiu.
                                                                                               (Zawlbuk,7 February 2013)


No comments:

Post a Comment